World Book and Copyright Day : जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन हा वाचन, प्रकाशन आणि लिखाणाचे कॉपीराइट ह्यासाठीच्या संरक्षणास प्रोत्साहन देण्यासाठी २३ एप्रिल रोजी दरवर्षी जगभरात साजरा केला जातो. जगभरातील सर्वाना, विशेषत: तरुणांना वाचण्यातला आनंद शोधण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी १९९५ मध्ये UNESCO द्वारे या दिवसाची स्थापना करण्यात आली. ह्यावर्षी २८वे वर्ष साजरे होत आहे.
या दिवशी जगभरात विविध कार्यक्रम आयोजित केले जातात, जसे की पुस्तक मेळावे, साहित्य स्पर्धा, लेखक स्वाक्षरी आणि वाचन. या इव्हेंट्सचा उद्देश आपल्या जीवनातील पुस्तकांचे आणि वाचनाचे महत्त्व याबद्दल जागरूकता वाढवणे. तसेच लोकांना त्यांच्या स्थानिक पुस्तकांच्या दुकानांना आणि ग्रंथालयांना नियमित भेटी देण्यासाठी प्रोत्साहित करणे आहे.
हे वाचा: Chief Ministers of Indian States : कोणत्या राज्याचे कोण मुख्यमंत्री?
जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनाच्या मुख्य उद्देशांपैकी एक म्हणजे, कॉपीराइट कायद्यांचे संरक्षण आणि प्रचार करणे. कॉपीराइट कायदे निर्मात्यांच्या हक्कांचे रक्षण करण्यासाठी आणि त्यांच्या कामासाठी त्यांना योग्य मोबदला मिळण्याची खात्री करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. कॉपीराइट उल्लंघन ही एक गंभीर समस्या बनली आहे, ज्यामुळे पुस्तके छापणाऱ्या निर्मात्यांचे आर्थिक नुकसान होऊ शकते आणि यामुळे सर्जनशीलता आणि नवकल्पना देखील कमी होऊ शकते. आजकाल आपल्याला बाजारात फुटपाथवर अनेक ठिकाणी पायरेटेड पुस्तके दिसतात. त्याविरोधात सजगता निर्माण होणे आवश्यक आहे.
जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनाच्या माध्यमातून, कॉपीराइट कायद्यांबद्दल जागरूकता वाढवणे आणि लेखक आणि प्रकाशकांच्या बौद्धिक संपदा अधिकारांचा (intellectual Property Rights) आदर करण्यासाठी लोकांना प्रोत्साहित करणे हे युनेस्कोचे उद्दिष्ट आहे. यामध्ये त्यांच्या कामाचे मूल्य ओळखणे आणि त्यांच्या योगदानाचे श्रेय देणे समाविष्ट आहे.
एकूणच जगातली शिक्षण आणि सांस्कृतिक समज वाढवण्यासाठी पुस्तकांची भूमिका महत्वाची असते. त्यादृष्टीने हा दिवस साजरा केला जातो. वाचनामध्ये समाजाला प्रेरणा, शिक्षित आणि परिवर्तन करण्याची शक्ती आहे. वाचनाद्वारे, लोक नवनवीन कल्पना शोधू शकतात, त्यांची क्षितिजे विस्तृत करू शकतात आणि भिन्न संस्कृती आणि भिन्न दृष्टीकोनांमध्ये डोकावून आपली समज अधिक विकसित करू शकतात.
हे वाचा: Oscar : ऑस्कर विजेत्यांना नक्की काय-काय मिळते? वाचा ए टू झेड बाबी…
याव्यतिरिक्त, जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन वाचन आणि प्रकाशनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी प्रकाशक आणि पुस्तक विक्रेत्यांची महत्त्वपूर्ण भूमिका निभावतो. प्रकाशक आणि पुस्तक विक्रेते हे लेखनाची प्रतिभा ओळखण्यात, लेखकांना पुस्तके लिहिण्यासाठी प्रोत्साहन देण्यात आणि जगभरातील वाचकांसाठी त्या पुस्तकांना बाजारात आणणे, ह्या सगळ्या गोष्टींमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
शेवटी, जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन हा पुस्तकांच्या सामर्थ्याचा आणि कॉपीराइट संरक्षणाच्या महत्त्वाचा उत्सव आहे. म्हणून, पुस्तकांच्या मूल्याचे कौतुक करण्यासाठी आणि इतरांना वाचनाचा आनंद जाणून घेण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी आपण प्रत्येकाने थोडा वेळ देणे आवश्यक आहे.
