Cyber Fraud : गेल्या काही वर्षांपासून देशात सायबर फसवणुकीच्या घटनांमध्ये सातत्याने वाढ होत असल्याचे दिसून येत आहे. केसेस किती वाढत आहेत, याचा अंदाज तुम्ही यावरून लावू शकता की, गेल्या एका वर्षात https://cybercrime.gov.in/ वर 20 लाखांहून अधिक तक्रारी तर 40 हजार एफआयआर नोंदवण्यात आल्या आहेत.
सतत वाढत असलेल्या प्रकरणांवरुन दिसून येत आहे की तुम्ही सतर्क राहण्याची गरज आहे. डिजिटल जगाच्या या युगात बदलत्या काळानुसार फसवणुकीच्या पद्धतीही बदलत आहेत. म्हणूनच आज आम्ही तुम्हाला 8 प्रकारचे सायबर गुन्हे आणि त्यात बळी पडलेल्यांची माहिती देणार आहोत…
हे वाचा: Spicy Market : मसालेदार मार्केट.
- मूव्ही रेटिंगच्या नावावर : काही दिवसांपूर्वी नोएडामधील एका महिलेची मूव्ही रेटिंग देण्याच्या नावाखाली 12 लाखांची फसवणूक करण्यात आली. महिलेच्या मोबाईलवर एक मेसेज आला, ज्यामध्ये तिला सांगण्यात आले आहे की ती घरी बसून चित्रपटांचे रेटिंग करून पैसे कमवू शकते. या मेसेजच्या जाळ्यात ती अशा प्रकारे फसली की तिचे तब्बल 12 लाख रुपयांचे नुकसान झाले. सायबर दरोडेखोरांनी महिलेला लिंक पाठवून पैसे मिळवण्यासाठी 30 वेळा सांगितले. लोभापोटी महिलेनेही तेच केले. यापूर्वी महिलेकडून 10 हजार रुपये घेतले. यानंतर महिलेकडे अशीच मागणी करत 12 लाख रुपयांची फसवणूक झाल्यावर महिला पोलिसात गेली. पोलिसांनी एफआयआर नोंदवून तपास सुरू केला आहे.
- क्रेडिट कार्ड रिवॉर्ड पॉईंट : दिल्लीचा रहिवासी प्रदीप (नाव बदलले आहे) याला एका अनोळखी नंबरवरून कॉल आला, एका नामांकित बँकेची अधिकारी म्हणून ओळख असलेल्या महिलेने त्याच्याशी बोलणे सुरू केले. तुमच्या क्रेडिट कार्डवर काही रिवॉर्ड पॉईंट आहेत, ते ताबडतोब रिडीम करावे लागतील, अन्यथा ते संपतील, असे ती महिला प्रदीपला सांगते. यानंतर प्रदीपला एक लिंक पाठवण्यात आली. प्रदीप घाईघाईने लिंकचे सर्व तपशील भरले. सबमिशन केल्यावर त्याच्या खात्यातून 22 हजार 341 रुपये कापले गेले. यानंतर प्रदीपने बँकेत फोन केला असता सायबर फसवणूक झाल्याचे कळाले. सुदैवाने या प्रकरणात, तक्रार मिळाल्यानंतर पोलिसांनी तत्काळ कारवाई करत मोबाईल क्रमांकांचा सीडीआर काढल्यानंतर आरोपी महिलेला पकडले. या महिलेने बनावट वेबसाईटवरून लोकांना लिंक पाठवून 25 लाखांची फसवणूक केल्याचे दिसून आले.
- वीज बिल होल्ड : नोएडामध्ये राहणाऱ्या एका व्यक्तीची वीज बिलाच्या नावावर अशा प्रकारे फसवणूक करण्यात आली की, त्याचे 25 लाखांचे नुकसान झाले. नोएडा येथील रहिवासी पूरण जोशी यांना मेसेज आला की त्यांनी वीज बिल जमा केले नाही, त्यामुळे रात्री 9 वाजल्यापासून त्यांचा वीजपुरवठा खंडित केला जाईल. त्याने मेसेजवर दिलेल्या नंबरवर कॉल केला जिथे ठगांनी आधी त्याला एनीडेस्क अॅप डाउनलोड करायला लावले आणि नंतर त्याचा फोन हॅक करून 27 लाख रुपये काढून घेतले. हे केवळ नोएडाचेच नाही तर देशातील अनेक भागांमध्ये अशा मेसेजद्वारे अनेकांची फसवणूक झाली आहे. विशेष म्हणजे ज्या नंबरवरून मेसेज पाठवला जातो त्यावर वीज विभागाचा लोगो ठेवला जातो.
- एटीएम ब्लॉक : मध्य प्रदेशातील सागर येथे एक व्यक्ती एटीएममधून पैसे काढण्यासाठी गेली असता त्याचे कार्ड मशीनमध्ये अडकले. यानंतर त्यांनी तेथे दिलेल्या कस्टमर केअर क्रमांकावर फोन केला, त्यांना कार्ड मशीनमध्ये सोडण्यास सांगितले, सकाळी कार्ड काढण्यासाठी अभियंता आला. त्यानंतर तो घरी परतले असता त्यांच्या खात्यातून 51 हजार रुपये काढून घेण्यात आले होते. प्रत्यक्षात येथे गुंडांनी बँकेच्या कस्टमर केअर नंबरऐवजी एटीएमवर त्यांचा नंबर टाकला होता. अशा वेळी ठग मानवरहित एटीएम मशीनच्या एटीएम कार्ड रीडरवर फेविक्विकचे काही थेंब टाकतात आणि नंतर मदतीसाठी त्यांचा नंबर तिथे चिकटवतात, असे समोर आले आहे. जेव्हा लोक पैसे काढण्यासाठी येतात तेव्हा त्यांचे कार्ड अडकते आणि नंतर ते दिलेल्या नंबरवर कॉल करतात. जिथे ठगांचे लोक बँक अधिकाऱ्यांच्या रुपात येतात आणि पीडितेचा पिन नंबर विचारून एटीएम बदलून फसवणूक करतात.
- वर्क फ्रॉम होम जॉब : काही काळापूर्वी फरिदाबादमधील एका महिलेने सोशल मीडियावर वर्क फ्रॉम होमद्वारे दररोज हजारो रुपये उकळण्याची जाहिरात पाहिली. लिंकवर दिलेल्या क्रमांकावर संपर्क साधला असता हजारो रुपये कमावण्याचे आमिष देण्यात आले, मात्र त्यापूर्वी काही रक्कम जमा करावी लागेल. यानंतर तिचा विश्वास जिंकण्यासाठी महिलेच्या पाकिटात काही पैसेही टाकण्यात आले. त्यानंतर नंतर आणखी पैशांची मागणी करून महिलेची 1 लाख 25 हजार रुपयांची फसवणूक करण्यात आली. त्यानंतर पोलिसांनी तपास सुरू केला असता एका बनावट टोळीचा पर्दाफाश झाला असून त्यांच्याकडून अनेक मोबाईल फोन आणि 64 हजारांची रोकड जप्त करण्यात आली आहे.
- पेटीएमद्वारे फसवणूक : जर तुम्हाला तुमच्या पेटीएममध्ये चुकून पैसे आले आणि त्यानंतर कॉल येऊ लागले तर तुम्हाला अलर्ट केले जाईल. अशीच एक ओएलएक्स फसवणूक दिल्लीतील रहिवासी रुपेश कुमारसोबत घडली. त्यांची 21 हजार रुपयांची फसवणूक झाली. रुपेश कुमारने ओएलएक्सवर वॉशिंग मशीन विकण्याची जाहिरात दिली होती. काही वेळातच एका खरेदीदाराकडून मेसेज आला की त्याला ते खरेदी करायचे आहे. वॉशिंग मशीनचे पेमेंट पेटीएमद्वारे करण्यास सांगितले होते. चाचणी देण्याच्या नावाखाली त्या व्यक्तीने रूपेश कुमारला 2 रुपये पाठवले आणि येथूनही 2 रुपये पाठवण्यास सांगितले. यानंतर या गुंडाने रूपेशकडे सुमारे 20 हजार रुपये मागितले आणि तेथून एकही रक्कम आली नाही. यानंतर रुपेश पोलिस स्टेशनमध्ये पोहोचला, मात्र काहीच झाले नाही.
- न्यूड व्हॉट्सअॅप कॉल : 22 मार्च 2023 रोजी डेहराडूनमध्ये राहणाऱ्या एका व्यक्तीला अनोळखी नंबरवरून व्हिडिओ कॉल आला. त्याने फोन उचलताच त्याच्या समोर एक मुलगी आली, जी अचानक कपडे काढायला लागली. व्यक्ती फोन डिस्कनेक्ट करते. सुमारे अर्ध्या तासानंतर त्या व्यक्तीच्या मोबाईलवर एक मॉर्फ केलेला व्हिडिओ येतो, जो पाहून ती व्यक्ती हादरून जाते. मग त्याला ब्लॅकमेल करुन पैसे मागितले जातात. अनेकदा भीतीपोटी लोक पैसे देत असल्याच्या अनेक घटनांमधून दिसून आले आहे.
- मुंबई पोलिसांच्या नावावर फसवणूक : काही दिवसांपूर्वी दिल्लीतील रहिवासी असलेल्या वीरेंद्रला फोन आला, ज्यामध्ये तो कुरिअर कंपनीतून बोलत असल्याचे सांगण्यात आले. तुम्ही मुंबईतून परदेशात पाठवलेल्या कुरिअरमध्ये ड्रग्ज, बेकायदेशीर सिमकार्ड आणि पासपोर्ट सापडल्याचे समोरच्या व्यक्तीने सांगितले. त्यामुळे तो जप्त करण्यात आला आहे. इकडे वीरेंद्रने सतर्कता दाखवत ठगाला विचारले की त्याने पार्सल अजिबात पाठवलेले नाही, तेव्हा त्या गुंडाने (बनावट कस्टमर केअर) सांगितले की, तुमच्या वैयक्तिक कागदपत्रांचा गैरवापर झाल्याचे दिसते. यानंतर तुमचा कॉल मुंबई सायबर क्राइम पोलिस स्टेशनला ट्रान्सफर होत असल्याचे त्याने सांगितले. कॉल होल्ड ऑन ठेवल्यानंतर काही सेकंदांनंतर वीरेंद्रचा कॉल ट्रान्सफर होतो. कॉलवर आपण मुंबई पोलीस अधिकारी असल्याचे सांगून त्याला धमकावण्याचा आणि फसवण्याचा प्रयत्न केला गेला. मात्र वीरेंद्रने उलट गुंडांनाच गोंधळात टाकले. यानंतर ते ठग चिडले आणि त्यांचा खरा चेहरा दाखवत म्हणाले, हिंमत असेल तर पकडा.
तक्रार कशी करावी? : जर एखाद्या अनोळखी नंबरवरून चॅटिंग किंवा मैत्रीची ऑफर येत असेल तर सावध व्हा आणि ताबडतोब नंबर ब्लॉक करा. वरीलपैकी कोणतीही घटना तुमच्यासोबत घडल्यास तुम्ही फोन करून सायबर क्राईम तक्रार नोंदवू शकता. यासाठी तुम्हाला तुमच्या फोनवरून 1930 क्रमांकावर कॉल करून सायबर क्राईमची संपूर्ण माहिती द्यावी लागेल, याद्वारे तुम्ही सायबर फसवणुकीचे पैसेही मिळवू शकता.
हे वाचा: Rashi Bhavishya : 26 मार्च 2023 : आज तुमचा दिवस कसा राहिल? वाचा…